Nullum uiolentum perpetuum (Cassandra Fidelis)
[Cassandra Fidelis]Mihi est tantum una amica quae commercium Latinarum epistularum mecum habeat, ceteri autem amici uiri. Baetica quoque illa est, ut scitis, sed non tam audax quam ego, immo uel timidissima. A me ergo interrogata quare hoc accidat, qua de causa feminae in occulto esse uideantur, mihi iocose salseque respondit antiquo prouerbio Hispanico:
La mujer que sabe latín ni encuentra marido ni tiene buen fin
["Feminae Latine scienti neque maritus neque bonus exitus"].
["Feminae Latine scienti neque maritus neque bonus exitus"].
In litteris Latinis profecto feminarum Latine scribentium testimonia paucissimae sunt. Idcirco cum epistulam "femininam" inuenirem, scriptam eodem anno in quo audacibus a nautis Hispanicis Nouus Orbis inuentus est, magno affecta fui gaudio, quod magnopere auctum est nominibus feminarum inspectis. Argumento tamen uiso perlectaque epistula, gaudium mutaui in leuem suauemque risum... quoniam naturalibus de motibus agebatur:
______________
Coniugiumne a foemina erudita[2] studiis praeferendum
Ex tuis ornatissimis literis id perspeximus, quod nobis fuit periucundum, te nostram haud uulgarem beneuolentiam iudicasse, cum tua omnia me non modo cognoscere uoluisti, uerum me de iisdem consulere. Mea itaque Alexandra, utrum Musis an uiro[3] te dedas ancipitem esse,[4] id tibi de hac re eligendum censeo, ad quod te magis procliuem natura constituit. Nam omne consilium, quod recipitur, pro recipientis facilitate recipi asserit Plato. Quod quidem tibi erit perfacile factu, cum uiolentum perpetuum nullum. Vale.
XV Kal[endas] Feb[ruarias] 1492.[5]
XV Kal[endas] Feb[ruarias] 1492.[5]
__________
© Conspectus siglorum:
[1] Fidelis correxi : Fidellis T [2] erudita correxi : etudita T [3] Viro T [4] post esse leuiter distinxi : imum punctum posuit T [5] 1492 correxi : 16492 T
__________________
Platonis uerba quae in epistula leguntur, nondum reperi ubi eius operum exacte legi possint (quamquam, ut uerum dicam, haud multum quaesiui)*, sed ultima uerba pro prouerbio mutata magni Philosophi sunt: Nullum uiolentum perpetuum est**. Significat enim "quod contra naturam fit, non esse durabile".
Quod dictum a libro II Aristotelis De coelo et mundo mutuatum est atque ad motûs argumentum alludit. Omnis enim motus mutationes et quandam perturbationem ad uniuersi aequilibrium affert, quippe qui "motus" nihil aliud sit quam aut directum cuiusdam uiolentii siue impetûs externi efectum aut immo cuiusdam nisûs efectum ut aequilibrium uniuersi perditum restitutum sit atque omnia uiolenter mota suos ad naturales locos rediant, ubi manenda et quiescenda sunt.
Aristotelica in physica igitur reditus ad ordinem appellatur "naturalis motus" qui obstat ne omnis "uiolentus motus" siue "contra naturam" perpetuus sit.
Aristotelica in physica igitur reditus ad ordinem appellatur "naturalis motus" qui obstat ne omnis "uiolentus motus" siue "contra naturam" perpetuus sit.
Quidam hac locutione aliter usi sunt ad diuersas res explanandas quae "contra naturam" exstant, ex. gr., quasdam matrimoniorum leges, omnes tyrannides, ...
Porro, his rebus mea in mente uersatis, me ipsa interrogo de hoc:
Prouerbiumne "nullum uiolentum perpetuum" ad methodos docendi discendique linguas "contra naturam" afferre possit?
Porro, his rebus mea in mente uersatis, me ipsa interrogo de hoc:
Prouerbiumne "nullum uiolentum perpetuum" ad methodos docendi discendique linguas "contra naturam" afferre possit?
_____
© Adnotationes:
* Tandem aliquando inveni: Cf. Plato Parmenides 132d-133a. Cf. et Sancti Thomae de Aquino Summa Summa Theologiae, 1a, q. 75, a. 5; 3a, q. 5
**Cf. et Sancti Thomae de Aquino, In libros Aristotelis De caelo et mundo expositio (Lib. II): «Nihil enim violentum potest esse sempiternum» (lec. 15, n. 3). «Nullum violentum est sempiternum» (lec. 26, n. 2). «Nullum coactum potest esse sempiternum» (lec. 1, n. 10); «Nihil enim quod est praeter naturam (contra) est sempiternum» (lec. 4, n. 6).
Este comentario ha sido eliminado por el autor.
ResponderEliminarAd Sandram amicamque suam Baeticam:
ResponderEliminar"UMA FORMA DE ME DESPEDIR
Há o mar há a mulher
quer um quer outro me chegam em acessíveis baías
abertas talvez no adro amplo das tardes dos domingos
Oiço chamar mas não de uma forma qualquer
chamar mas de uma certa maneira
talvez um apelo ou uma presença ou um sofrimento
Ora eu que no fundo
apesar das muitas palavras vindas nas muitas páginas dos dicionários
bem vistas as coisas disponho somente de duas palavras
desde a primeira manhã do mundo
para nomear só duas coisas
apenas preciso de as atribuir
Não sei se gosto mais do mar
se gosto mais da mulher
Sei que gosto do mar sei que gosto da mulher
e quando digo o mar a mulher
não digo mar ou mulher só por dizer
Ao dizer o mar a mulher
há penso eu um certo tom na minha voz sinto um certo travo na boca
que mostram que mais do que palavras usadas para falar
dizer como eu digo a mulher o mar
mar mulher assim ditos
são uma maneira talvez de gostar
e a consciência de que se gosta
e um prazer em o dizer
um gosto afinal em gostar
Enfim o mar a mulher
pode num dos casos ser a/mar a mulher
mera forma talvez de uniformizar o artigo
definido do singular
Há ondas no mar
o mar rebenta em ondas espraiadas nos compridos cabelos da mulher
que ela faz ondular melhor de tarde em tarde
no mês de setembro nas marés vivas
O melhor da mulher talvez o olhar
é para mim o mar da mulher
e à mulher que um só dia encontro na vida
de passagem um simples momento num sítio qualquer
talvez a muitos quilómetros do mar
mas mulher que não mais consigo esquecer
mesmo imerso na dor ou submerso em cuidados
a essa mulher qualquer
eu chamo mulher do mar
Nos fins de setembro quando eu partir
de uma cidade seja ela qual for
quando eu pressentir que alguém morre
que alguma coisa fica para sempre nos dias
e ou nuns olhos ou numa água
num pouco de água ou em muita água
onda do mar lágrima ou brilho do olhar
eu recear seriamente vir-me a submergir
direi alto ou baixo conforme puder
com a boca toda ou já a custar-me a engolir
as palavras mar ou mulher
com certo vagar e cada vez mais devagar
mulher mar
depois quase já só a pensar
o mar a mulher
Não sei mas será
talvez mais que outra coisa qualquer
uma forma de me despedir"
(Ruy Belo, in "Toda a Terra")
Valete. Ludovicus
Me valde delectant verba quae referas, optima amica mea Sandra! Revera ne oblita sis philosphos id dicere, quod "natura non facit saltum".
ResponderEliminarQuae verba fortasse bene congruere videntur cum tuis!
iubeo te valere
Stephanus Rocca
¡Patriarchalium temporum prouerbium illud "la mujer que sabe latín no encuentra marido ni tiene buen fin", Alexandra siue Sandra!
ResponderEliminarTunc tantum nonnullis mulieribus patriciis uel nobile e genere natis uel reginis, exempli gratia Elisabethae Castellae, fieri potebat linguam Latinam scire ac nubere uel bonum exitum habere. Quoque nonnullis monacchabus fieri potebat, sed nullis nuptiis praeter diuinas etsi unioni mysticae cum Deo necesse eset multis hormonis in sanguine feruidoque cerebro. De haud perpetua omnis uiolentia contra naturam, quamquam, ut memorauit Stephanus, dicitur “naturam non facere saltus”, mutationes quaedam saltús species sunt, suntque, haud tantum politicae, reuolutiones. Ceterum quaedam uiolentiae specie necesse est ne entropia omnia confundat.
Insuper multa phainomena naturalia siue procellae, terraemotús, circuli oecologici uiolentiam intra se habent. Quoque cultui culturaeue artibusque opus est quadam uiolentiá aduersus inertiam, incuriam, pigritiam, etc. Quamquam sit uiolentia intra naturam, et non contra naturam, uiolentia contra naturas particulares est, uiolentia multies haud laesiua at uiolentia. Nihilominus, si « nihilum contra naturam » significet oportere discere fabulari in linguis discendis, liquet nullam uiolentiam sat esse ut nonnulli cathedratici, doctores, professores uel magistri linguae Latinae nunquam in colloquiis eam exercentes Latine ualeant loqui.
Iterum de mulieribus ac lingua Latina, si nonnullae mulieres scitae essent quam frequens hoc chartaceum factum sit, quibus nonnunquamque obsequiosis uerbis etsi interdum audacioribus impoliteque anonymis, linguam Latinam discere conarentur.
Optimam septimanam exoptat Xauierus Barbastrensis.
Sandra, ut promissi, plura latine scribo
ResponderEliminarHoc blog est eximiae eruditionis opus! Nunc te cotidie lego.
Da mihi veniam, si de una re dissentio. Plura testimonia feminarum, qui latine scripserunt, verum non habemus, sed aliqua habemus. Ex testimoniorum paucitate paucitas doctae feminae deduci non potest. Hoc est argumentum ex silentio. Credo multas latinas scriptrices, de quibus hodie nihil scimus, in omnibus aetatibus fuisse. Quare scripta earum non manent? discriminationis causa, ut hoc dictum (La mujer que sabe latín ni encuentra marido ni tiene buen fin) indicat. Te mecum consentire spero.
Cura ut valeas!
Hac hebdomade ualde negotiosa sum, sed, ut mos est mihi, omnibus respondebo... sed continentibus diebus. Sperabam fore ut nonnulla femina hîc scriberet, sed alias erit. Interim uobis relinquo translationem poematis Lusitani ab illa factam, cuius auctorem non legerat umquam. Carmem eam multum delectauit. Petit ueniam propter errores latinos in transferendo, nam «conuersio est traditio in imperitis manibus. Quaeso, da gratias in meo nomine».
ResponderEliminar"Est mare, est mulier
vel aliud, vel alia veniunt ad me in perviis sinibus
patentibus forsitan in amplo atrio
vespertionum in dominicis diebus
Audio vocare, sed non quomodocumque
vocare quodam modo
fortasse appellatio aut praesentia aut aegritudo
Nunc ego qui in animo
cum multae sunt voces venientes
e multis paginis glossariorum
tamen bene examinatis rebus, habeo tantum
duas voces e prima mane mundi
ut nominarem tantum duas res
vix opus est mihi adscribere eas
quaero num placeat
mihi magis mare aut mulier
scio mare et mulierem mihi placere
et cum dico mare et mulierem
non dico tantum ad loquendum
cum dicerem mare aut mulierem
est, quod sciam, sonus in voce meo,
sentio quandam acerbitatem in bucca
qui probant ellas esse magis quam voces ad loquendum
dicere ita ut dico mulierem et mare
mare et mulier ita dicta
sunt modus fortasse iuvandi
et conscientia placendi
et voluptas in eis dicendis
voluptas enim in placendo
denique mare, mulier
potest in duabus rebus esse mare et mulier
modus faciendi aequabilem articulum definitum singularem
sunt undae in mari
mare errumpit in undis effusis in longis capillis
quos ea facit fluctuare melius interdum in mense
septembris in aestibus vivis
optimum mulieris, fortasse conspectus,
est mihi mare mulieris
et mulier quam in uno die invenio
in vita obiter per momentum
ubique fortasse mille passus procul ab mari
sed mulier quam non possum oblivisci
etiam inmersus in dolore aut in curis
istam mulierem incertam voco
mulierem maris
in termino septembris cum proficiscor
e civitate qualibet, cum praesentio
aliquem mori ullam rem manere in perpetuum
in diebus aut in oculis aut in aqua, in parum aquae
in multa aqua, unda maris, lacrima aut fulgore conspectus
Timeo serio ne veniam ad submergendum
Dicam clara voce aut demissa voce
pro mea fortitudine cum tota bucca
aut iam deglutio cum difficultate
voces mare aut mulierem
paulatim et paulatim
mulier, mare
postquam fere ian solum in cogitando
mare, mulier
nescio sed erit
modus alicui salutem dicendi."
Quaedam femina Baetica fecit.
Gratias vobis, magnificas Sandra et amica Baetica de pulcherrima latina conversione poematis mei poetae Ruy Belo (1933-1978) quam legi et legi et legi usque ad lacrimas.
ResponderEliminarValete. Ludovicus
Illud de feminis Latinum sermonem scientibus dictum me monuit etiam de Antronio abbate ab Erasmo efficto quippe qui putaret feminas non debere Latine legere quod tutories essent a sacerdotibus, si nescirent Latine. Cui respondit Magdalia erudita "Imo isthinc minimum est periculi vestra opera; quandoquidem hoc agitis sedulo, ne sciatis Latine."
ResponderEliminarAd nostrum colloquium matutinum redeo, etsi hic et nunc inoportunus sim. ¿Natura non fit per saltu(m)s? ¿Natura non facit saltu(m)s? Prima prouerbii forma (sic ego illud memoriter memineram) hodie etiam usitata est. "Natura non fit per" in Google scripsi. Et haec omnia inueni:
ResponderEliminar1) APRELA (Asocoación Pedagógica para la renovación de la Lengua en Andalucia) ""continuar presentando "natura non fit per saltus" estrategias y recursos de aplicacion real en el aula..."" intra suos praecipuos fines habet.
2) Fundación Juan March. Ficha del Ciclo: LA TRIOSONATA (Albacete) notat: "Natura non fit per..." decían los latinos.
3) In dissertatione doctorali in Academia Compltense habita anno 2007, doctorandus illa locutione latina utitur, in autoritate eximii magistri Lamiquez innitus.
TAMEN Herrero Llorente in suo "Diccionario de expresiones y frases latinas", Madrid 1985, scripsit: "Natura non facit saltus", prouerbium, ait, ab aliquibus Leibniz assignatum, Linneo ab aliquibus.
"Unusquisque in suo sensu abundet" et illa locutione ad libitum utatur.
Mihi agnosce, tuos saluta, uita et familia fruere. Ludouicus Charlo.
Gratias plurimas, domine Ludouice Charlo, ingressus tuus meum in scriptorium laetitiam maximam mihi semper affert. In Caroli Linnaei Philosophia Botanica certe legere fieri potest illud dictum.
ResponderEliminarValeas semper optime, mi Ludouice, sodalis atque maxime amicus.