Oἱ περὶ ἃλα καὶ κύμινον
Per hos dies de multis rebus cogito, sed maxime de Plinio Maiore atque Erasmo Roterodamo in mente agito quippe quae, siue de hoc seorsum ab illo, siue de utroque coniuncto, et symbolam et acroasem et orationem parem. Amica autem mea Baetica iubet me sententiae Plinianae de Apelle (nulla dies sine linea!) parere et lectores Latinos (magis in dies miror quod sint!) non derelinquere. Nihilominus ego cultae sapientisque feminae uoluntati quam erudito Naturae Bibliothecario (sic a Lansio dicto) oboedire malo.
Symbola enim quam exaro, uersatur circa prouerbium quod "Qui circa salem et fabam" inscribitur in Adagiis Erasmi, cuius commentarius sic incipit:
Qui circa salem et fabam. Περὶ ἃλα καὶ κύαμον, i. e., iuxta salem et fabam. In eos dicebatur, qui se simularent scire quod nescirent. Siquidem diuini responsuri, fabam et salem apponebant. Unde qui inter sese de rebus arcanis communicarent, τοῦ περὶ ἃλα καὶ κύαμον appellabant. Ad hunc quidem modum scriptum legitur in Diogeniano, reliquisque Graecarum peroemiarum collectoribus. Verum Plutarchus in Symposiacorum Problematum decade quarta, non fabam, sed cuminum scribit, nisi forte deprauatus est codex [...].
Ego tamen in opusculo Plutarchi lectionem οἱ περὶ ἃλα καὶ κύμινον ("qui circa salem et cuminum") defendo, id est, eam quae refertur, mea quidem sententia, ad eos amicos qui usqueadeo sunt familiares, ut uel frugali modestaque cena solo sale (condimentorum codimentum) et cumino (condimentum cuius absentia auaritiam hospitis sibi uult) condita contenti conuictitarint.
Alio in opusculo me interrogo qua de causa nostris in temporibus Pliniana illa Naturalis Historia (stylo presso concinnata, ut Comenii uerbis utar) legenda sit. Inter alias causas certe Ludouicus ille Vives quodam in loco scripsit hoc:
Ceterum, continentibus diebus de iuueni Iesu, optimo discipulo qui linguae latinae studet primo anno Gradus Humanitatum, nonnulla exarabo, quoniam ad Latine scribendum, quamuis adhuc uix ualeat, arma non tradit, immo potius ille uestigia consiliaque mea sequens coepit carmina sua Latina edere in luminis interretialis oras, id est, in sterquilinium publicum quo Latinitatis Tartarea colluuies atque omnium malorum sentina confluit.
Qui circa salem et fabam. Περὶ ἃλα καὶ κύαμον, i. e., iuxta salem et fabam. In eos dicebatur, qui se simularent scire quod nescirent. Siquidem diuini responsuri, fabam et salem apponebant. Unde qui inter sese de rebus arcanis communicarent, τοῦ περὶ ἃλα καὶ κύαμον appellabant. Ad hunc quidem modum scriptum legitur in Diogeniano, reliquisque Graecarum peroemiarum collectoribus. Verum Plutarchus in Symposiacorum Problematum decade quarta, non fabam, sed cuminum scribit, nisi forte deprauatus est codex [...].Ego tamen in opusculo Plutarchi lectionem οἱ περὶ ἃλα καὶ κύμινον ("qui circa salem et cuminum") defendo, id est, eam quae refertur, mea quidem sententia, ad eos amicos qui usqueadeo sunt familiares, ut uel frugali modestaque cena solo sale (condimentorum codimentum) et cumino (condimentum cuius absentia auaritiam hospitis sibi uult) condita contenti conuictitarint.
Alio in opusculo me interrogo qua de causa nostris in temporibus Pliniana illa Naturalis Historia (stylo presso concinnata, ut Comenii uerbis utar) legenda sit. Inter alias causas certe Ludouicus ille Vives quodam in loco scripsit hoc:
[...] et hi quidem prosae orationis auctores, quibus omnibus si Plinium Secundum uoluerit adiungere, non iam auctor unus aliquis accesserit, sed bibliotheca integra, ac plane iusta, tantis rerum ac uerborum diuitii, quis se illo praeterito philologum audebit profiteri?Et tandem in acroase quam in conuentu Alcagnicensi faciam, usum Plinianum quodam in opere Erasmiano rimabor:
PLINIVS: Ceteris sua varie tegimenta tribuit, testas, cortices, coria, … a frigoribus et calore tutata est: hominem tantum nudum et in nuda humo natali die abicit ad vagitum statim et ploratum
ERASMVS: Caeteris animantibus sua tribuit arma praesidiaque, quibus sese tuerentur, unum hominem produxit inermem atque imbecillum
PLINIVS: Denique cetera animantia in suo genere probe degunt.
ERASMVS: Animantia rationis expertia in suo quaeque genere civiliter concorditerque degunt.
PLINIVS : Leonum feritas inter se non dimicat
ERASMVS: Leonum inter ipsos feritas non dimicat
PLINIVS: at Hercule homini plurima ex homine sunt mala.
ERASMVS: Vel ipsa mala conciliant et malos, iuxta proverbium: Christianos inter se, nec bona, nec mala ulla conciliant.
P. Scr.: Numquis uestrum, beneuolentes lectores lectricesque, dissertationem doctoralem legit aut noscit hanc a Benedetta Schroth scriptam?:
ResponderEliminarSchroth, Benedetta (1973): Bildung, Kommunikations- und Sozialstrukturen internetbasierter Sozialwelten und spezialisierter Teilkulturen: am Beispiel der Mailing-Liste »Grex Alter Latine Loquentium«*. – o.O., o. J. – 335 S.
Mündliche Prüfung: 25. Februar 2002
Referenten: Petra E. Dorsch-Jungsberger, Heinz-Werner Stuiber
Quelle: Autopsie – Nachweis: DNB
___________
* Opus a Valafrido Stroh citatum in eius libro c.t. Le latin est mort, vive le Latin, Paris 2009 (3ª ed.), p. 268, n. 114: "Quand on n'a pas participé à des manifestations de ce genre, on n'imagine pas avec quelle passion et avec quelle légèreté le latin peut être pratiqué de nos jours, on n'imagine pas la joie à être ensemble qu'éprouvent ces hommes venant de nombreux pays, la joie de partager la même humanité, humanitas, joie encore augmentée par la pratique en commun des studia humanitatis. Et tout cela vaut également, à un degré moindre certes, pour tous les blogs latins (garrulorum greges) apparus sur Internet ces dix dernières années. C'est même devenu un sujet de thèse tout à fait sérieux dans le domaine des sciences de la communication: Les structures de la formation, de la communication et des liens sociaux des mondes Internet et des sous-groupes culturels particuliers, étudiées à partir de la liste des destinataires de "Grex alter latine loquentium" (Munich 2002)".
Adaptação da "CANTIGA FEITA NOS GRANDES CAMPOS DE ROMA" de Francisco de Sá de Miranda (1481-1558), dedicada a Sandra Ramos Maldonado:
ResponderEliminarPor estes campos sem fim,
onde a vista assim se estende,
que Lerei, triste de mim,
pois Ler-vos se me defende?
Utinam valeas semper. Ludovicus
Carmen a Pero Gomez Barroso (…1248-ca. 1273) panctum tibique, domine Ludouice, dicatum pro cantico donato eoque aliquantulum mihi mutato:
ResponderEliminarDo que sabia nulha ren non sei,
polo mundo, que vej'assi andar;
e, quand'i cuido, ei log'a cuidar,
per boa fé, o que nunca cuidei:
ca vej'agora o que nunca vi
e ouço cousas que nunca oí.
"Nihil quidem scio omnium quae sciui,
postquam mundum ita uersantem uidissem;
quod cogito, iterum cogitandumst mi,
tamquam si numquam illud cogitauissem:
nunc autem uideo quod numquam uidi
et liquido audio quae numquam audiui".
Valeas quoque semper quam optime!